HIZKUNTZA LANTZEKO JOLASAK

3-4 URTE:

Jolasaren izena	“Txakolina edan ezazu” abestia
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Ahozko transmisioa
Helburuak	Abestia buruz ikastea oroimena lantzeko eta erritmoaz baliatuz ahozko eta mugimenduzko koordinazioa lantzea.
Haurren adina	3-4 urte
Partaide kopurua	Taldeka, gela osoarekin egin daiteke
Materiala	Ezer ez
Deskribapena	Abestia: “Txakolina edan zazu     o, o, o, o lara lilio Ondo dantzatzeko          o lara, kuku, kuku Eta sagardo ederra         o lara lilio Ondo kantatzeko”           o lara, kuku kuku                                       o lara lilio                                       o ara kuku kuku                                       o ara lilia o Azalpena:Abesten den bitartean eskuekin honakoa egin behar da: -          Aurrena izterretan jo -          Ondoren txalo egin -          Azkenik behatzekin kriskitina egin Lehenengo estrofan, musikaren erritmoa jarraituz, behin eta berriro errepikatu behar dira hiru mugimenduak. Bigarrenean, hasieran besoak luzatu eta ondoren mugimenduekin hasi: izterrean jo (o esatean), txalo egin (lara esatean), kriskitin egin (kuku esatean) eta kuku kuku esatean bi aldiz kriskitina jo. Abestia nahi adina aldiz errepika daiteke. baina, azkartzen joatea komeni da.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	3 urtekoen gelan egin dugu eta asko gustatu zaie, nahiz eta mugimenduak nahastu dituzten. Moldaera: orduan eta helduagoak izan haurrak, erritmoa azkartu daiteke.
Jolasaren argazkia/marrazkia
Jolasaren izena	Euliak jaten aspertuta zegoen armiarmaren istorioa (ipuina)
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Carrere Joxe Mari. (2008).
Helburuak	Haurren atentzioa erakartzeaz gain, beren  arreta-ahalmena handituko da eta beren hizkuntza aberastuko dute.
Haurren adina	3 urtetik aurrera
Partaide kopurua	Irakurlea (irakaslea) eta entzuleak
Materiala	Ipuina
Deskribapena	Haurrak irakaslearen aurrean kokatu eta irakasleak ipuina irakurriko du. Komenigarria da borobilean edo irakaslea ondo ikusteko moduan eserita egotea haurrak. Helburuaren arabera, ipuina kontatu aurretik, irakasleak arreta non jarri behar duten esango die.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	Konturatu gara ipuinak asko gustatzen zaizkiela, baina, gero eta helduagoak izan, komeni dela ipuin berriak kontatzea, aspertu egiten baitira beti berdinak entzuteaz.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Domino abanti
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Urtxintxa. (2010)
Helburuak	Haur bakoitzak bere gorputzeko atalak ikastea eta hauek erabiliz, motrizitatea lantzea.
Haurren adina	4 urte
Partaide kopurua	Taldeka
Materiala	Ezer ez
Deskribapena	Antzezpen jolas honetan jolaskide guztiek biribil bat egingo dute, zutik. Erdian lagun bat jarriko da, eta honek esandako eta egindako guztia errepikatuko dute beste guztiek. Erdikoek antzeztu beharko dute abestiaren hitzek adierazten dutena. Abestia: DOMINO ABANTI = besoak aurrera luzatu, hatz lodia gora begira dagoelarik. DOMINO PREGO = besoak jaso bularrera. BURUA GORA = burua gora begira jarri. HANKAK OKERTU = belaunak okertu, oinak barrualdera geratzeko moduan    IPURDIA KANPORA = ipurdia atzeraka bota. BEGI BAT ITXI = begi bat itxi.       MINGAINA ATERA = mingaina albo batera atera.                                     AURRERANTZ MUGITU = oinez aurrera joan. TRIKITIXA, TRIKITIXA, TRIKITIXA XA XA = aurretik esandako guztia aldi berean eginez, gorputza alde batera eta bestera kulunkatu.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	3 urteko gelan praktiketan jarri dugu. Jolastu dutenek oso ondo pasa dute baina askok ez dute jolastu nahi izan lotsatu egin direlako.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena		Asmatu asmakizunak
Iturria(nondik lortu den jolasa)		Sainz, M. eta Olaziregi, I. (1984)
Helburuak		Txandak errespetatzen ikastea, autokonfidantza lortzea, erantzun okerra emateari beldurra galtzea eta hiztegi berria ikastea.
Haurraren adina		3 urte
Partaide kopurua		Taldeka
Materiala		Kartoitxoak. Aldizkarietatik ebakitako irudiak nahiz merkatuan dauden jolasen irudiak ere erabil daitezke.
Deskribapena		Kaxa batean objektu desberdinen irudiak dituzten kartoitxoak sartzen dira. Ikasleak, bat atera behar du eta haren izena asmatu. Jolas honetan bi talderen arteko lehiaketa egin daiteke txandaka, lehenik  batek eta gero besteak kartoitxoak  ateratzen dituztela.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)		3 urteko gelan txanda errespetatzea kostatzen zaie. Hala ere, oso ondo atera da jolasa.
	Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Zapata zurea da?
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Sainz,M. eta Olaziregi,I. (1984)
Helburuak	Jolasaren bitartez esaldien egiturak ikastea, gainontzeko haurren izenak ikastea eta bakoitzak bere gauzak identifikatzea.
Haurren adina	3-4 urte
Partaide kopurua	15 ikasle inguru
Materiala	Haurren zapatak
Deskribapena	Zaku batean haur bakoitzaren zapata bana sartzen da. Gero haurrek, banan-banan, zapatatxo bat aterako dute eta besteari eman; -          Hau Josebarentzat -          Hau Lorearentzat Berea ez den zapata edukiko du orduan haurrak ziurrenik. Beraz, jabea bilatu beharko du. -          Zapata hau zurea da? -          Ez, ez da nirea
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	Jolas hau praktikan jartzean haur batzuk arazoak izan zituzten baina irakaslearen laguntzarekin oso gustura ibili ziren.
Jolasaren argazkia/ marrazkia

Jolasaren izena	Ikusi, ikusi han!
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Urtxintxa. (2010)
Helburuak	Elefanteari buruzko hiztegia era dibertigarrian ikastea eta motrizitatea eta erritmoa lantzea.
Haurren adina	3-4 urte
Partaide kopurua	Gutxienez 2 partaide
Materiala	Ezer ez
Deskribapena	Kantua ordenagailuz jarriko zaie. Haurrek abestiak diona keinuen bidez egin eta kantatu egin beharko dute. Ikusi, ikusi han! Teilatu gainean. Kriston aberea triziklo batean. Tronpa du aurrean, isatsa atzean. Ja, ja, ja! Elefantea da!
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	Jolas honek ia zailtasunik ez duenez praktikan jartzean oso ondo atera zen. Irakasleak  egindako keinuen bidez erraz ikasi zutelako kantua.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Zubiri- zubiri
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Urtxintxa. (2010)
Helburuak	Hiztegia lantzea eta sozializazioa bultzatzea. Azkenean egingo den sokatiraren helburua bakoitzak bere indarra kontrolatzea izango da.
Haurren adina	4 urte
Partaide kopurua	Taldeka
Materiala	Ezer ez
Deskribapena	Bi lagun aurrez aurre jarriko dira, eskutik helduta zubia osatuz. Beste jolaskideek ilara bat egingo dute, elkarri sorbaldetatik helduta. Zubia osatzen duen bikoteak, besteek entzun gabe, bi gauzaren artean aukeraketa egin beharko du: bi fruitu (sagarra ala udarea), bi kolore (gorria ala urdina), bi animalia (zaldia ala zakurra)... Ondoren, denak abesten hasiko dira eta ilarako haurrak zubi azpitik pasatuko dira. Abestiak "hemen geldituko dela" esaten duen unean, zubia osatzen dutenek besoak jaitsiko dituzte eta ilarako haur bat harrapatuko. Aurretik aukeratutako bi gauzen artean bat aukeratzeko eskatuko diote harrapatutakoari, eta hautatutakoaren arabera zubiaren alde batean edo bestean jarriko da, zubia osatzen duenari gerritik helduta. Berriro abesteari ekingo diote ilarako haur guztiak banan-banan harrapatu arte. Bukaeran geratu diren bi taldeen artean sokatira moduko bat egingo dute: elkarri gerritik helduta talde bakoitza bestea eramaten saiatuko da. Abestia: Zubiri- zubiri nongori nongo nongo alkate zara zu? Frantziako erregearen seme-alabak gara gu zubi hon(e)tatik pasatzen dena hemen geldituko dela, hemen gelditukooo dela
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	Praktikan jarri dugun gelan haur asko zirenez, 22 hain zuzen ere, luzea egin zaie denak harrapatuak izatea.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Ping pong pilota
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Urtxintxa. (2010).
Helburuak	Euskal hizkuntzaren arauak barneratzea. Esate baterako, kanta hau ikasten dugunean barneratuko dugu izan (naiz) aditzarekin ni izango dela subjektua eta ez nik. Bestalde, erritmoan salto egitea landuko dute.
Haurren adina	3 urtetik aurrera
Partaide kopurua	Gutxienez 3 (hobe gehiago)
Materiala	Ezer ez
Deskribapena	Jolaskide guztiak biribilean jarriko dira barrura begira. Korroaren erdian haur batek abestia abestuko du salto egiten duen bitartean. Abestuz, UKITZEN BAZAITUT esaldia esaterakoan, erdiko haurrak biribilean dagoen jolaskide baten burua ukituko du eta bera ere saltoka hasiko da, abestu bitartean. Gauza bera egiten da lagun guztiak saltoka jarri arte. Abesti bakoitzean, erdian saltoka ari direnek lagun bana uki dezakete. Saltoka aritzerakoan ezin da beste saltokarien gorputza ukitu. Abestia: NI PING PONG PILOTA NAIZ ETA SALTO SALTO SALTO SALTOKA ARI NAIZ UKITZEN BAZAITUT SALTO EGIN (E)ZAZU UKITZEN BAZAITUT SALTO EGIN (E)ZAZU
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	Moldaera: Jolaskide guztiek, abestia abesten duten bitartean, salto egin beharko dute batera. Gidari bat egongo da eta honek aginduko du nola salto egin eta nola abestu. Adibidez: salto handiak egin, besoak altxatu salto egiterakoan, kokorika saltoak egin, ozen abestu, azkar abestu, mantso abestu...
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Korro jolasa
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Urtxintxa. (2010)
Helburuak	Animali bakoitzaren rolean sartzea beraien ezaugarriak ikasiz eta erritmoa jarraituz dantzatzea.
Haurren adina	3 urte
Partaide kopurua	Taldeka
Materiala	Ezer ez
Deskribapena	Haur guztiak korroan jarriko dira elkarri eskutik helduta eta abestia abesten duten bitartean bueltaka hasiko dira. Kanta abestu ondoren, abestiaren hitzek adierazten dutena egin   beharko dute, baina elkarri eskuak askatu gabe eta bueltak ematen jarraituz. Bukatu ondoren, abestiaren kanta gero eta    azkarrago errepikatzen da jolaskideak nekatu arte. Abestia: KOKORIKA KOKORIKA OILARRA BEZALA: kokorika edo kukubilka jarri. KORROKA DANTZAKA DANTZAKA KORROKA KARRIKETAN KORRIKA: zutik biribilean mugitu. SALTOKA SALTOKA IGELA MODUAN: saltoak eman. KOKORIKA KOKORIKA OILARRA BEZALA: kokorika edo kukubilka jarri. KORROKA DANTZAKA DANTZAKA KORROKA KARRIKETAN KORRIKA: zutik biribilean mugitu TXINGOKA TXINGOKA FLAMENKOA BEZALA: hanka baten gainean ibili. SALTOKA SALTOKA IGELA MODUAN: saltoak eman. KOKORIKA KOKORIKA OILARRA BEZALA: kokorika edo kukubilka jarri. KORROKA DANTZAKA DANTZAKA KORROKA KARRIKETAN KORRIKAN:zutik biribilean mugitu ATZERAKA ATZERAKA KARRAMARRO MODUAN: atzeraka ibili TXINGOKA TXINGOKA FLAMENKOA BEZALA: hanka baten gainean ibili. SALTOKA SALTOKA IGELA MODUAN: saltoak eman. KOKORIKA KOKORIKA OILARRA BEZALA: kokorika edo kukubilka jarri. KORROKA DANTZAKA DANTZAKA KORROKA KARRIKETAN KORRIKAN:zutik korroan aritu
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	Asko gustatu zaie animalien rolean jartzea. Ikusi dugu rolean benetan sartu direla eta gogotsu aritu dira.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Alferraren astea
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Txorierriko aldizkaria. (2008).
Helburuak	Asteko egunak modu dibertigarrian ikastea eta erritmoa eramaten ikastea.
Haurren adina	4 urte
Partaide kopurua	Nahi beste
Materiala	Ezer ez
Deskribapena	Haur guztiak korruan jarri eta txaloka, erritmoa eramanez, hurrengo abestia kantatuko dute: Astelehena, jai ondoren alferra, ezer ez egiteko ez goaz lanera. Asteartea, euria goitik behera, busti egingo gara, ez goaz lanera. Asteazkena, osaba ezkontzen da eta jai hartzen badu, ez goaz lanera. Osteguna, amonaren eguna, festa hau ospatzeko, ez goaz lanera. Ostirala, haginetako mina, aspirina hartuta, ez goaz lanera. Larunbata, egun erdiko lana, egun erdiagatik ez goaz lanera. Igandea, lantegia itxita, lana egin nahi baina ezin joan lanera
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	3 urteko haurrekin jarri genuen praktikan eta zail egin zaie abestia ikastea, hiztegia nahiko konplexua delako. Hala ere, haur gehienek asteko egunen izenak barneratu dituzte, nahiz eta ez izan ordenean.
Jolasaren argazkia/marrazkia

5-6 URTE:

Jolasaren izena	Pertsonak deskribatuz
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Txomin Aresti Eskola.(Ekaina 16, 2010)
Helburuak	Pertsonen ezaugarrien izenak bereganatzea, konparazioak egitea, deskribapenak egiten ikastea.
Haurren adina	5-6 urte
Partaide kopurua	Taldeka
Materiala	Pertsonai ezberdinen irudiak dituzten txartelak (bakoitzetik bi). Deskribapenak egin ahal izateko gida orrialdea.
Deskribapena	Pertsonaiak inprimatu eta mahaian ahoz behera kokatu modu nahasian. Haur bakoitzari gida orrialdea banatu. Jolasa azaldu: bikoteak egin beharko dituzte (irudi bera dutenak), horretarako txartelak bikoteka altxatuko dituzte. Ezberdinak badira bakarrarekin geldituko dira eta aukeratzen duten horren deskribapena egin beharko dute. Txartel hori beraien alboan utziko dute ahoz gora, beraientzat izango da. Bestea mahaian utzi beharko dute berriro ahoz behera. Pixkanaka txartela gehiago edukiko dituzte eta bikoteak egiten joango dira. Bikote gehien lortzen dituenak irabaziko du.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	3 urteko haurrekin praktikan jarri dugu eta oso zaila egin zaie. Irakaslearen laguntza behar izan dute, beraz, 5 edo 6 urteko haurrekin lantzeko egokia dela iruditzen zaigu.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Aho-korapiloak
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Ahozko transmisioa
Helburuak	Hizkuntzaz trebatzea, aho-korapiloen esanahia ulertzea, hizketarako erraztasuna lortzea, azkartasuna lantzea eta informazioa partekatzea.
Haurren adina	5-6 urte
Partaide kopurua	Banaka edo taldeka
Materiala	Aho korapilo desberdinak
Deskribapena	Hasieran irakasleak ozen esango ditu eta haurrek errepikatu egingo dituzte. Zatika egingo da, hau da, aho korapiloa zatitan banatu eta pixkanaka zatiak elkartzen joango da irakaslea guztia osatu arte. Azkenean haurrek beraiek bakarrik buruz esan beharko dute, akatsik ez egiten saiatuz. Adibidez: Akerrak adarrak okerrak ditu, adarrak okerrak ditu akerrak, okerrak ditu akerrak adarrak, ditu akerrak adarrak okerrak, akerrak okerrak ditu adarrak, adarrak akerrak okerrak ditu...
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	Praktiketan aho korapiloak erabiltzen ikusi dugu, batez ere, ahoskera lantzeko “r” “tz” “s” eta arazoak sortzen dituzten hizkiak.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Asmakizunak
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Ahozko transmisioa
Helburuak	Pentsaraztea, lehenagotik dakitenarekin loturak egitea, hausnarketa egitea.
Haurren adina	5-6 urte
Partaide kopurua	Bakana edo taldeka
Materiala	Asmakizunen liburua
Deskribapena	Haurrak irakasleari begira jarri eta irakasleak asmakizunak irakurri edo kontatuko dizkie behar adina alditan. Adibidez: zer da, nor da, bi adar izan eta muuu egiten duena?
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	Praktiketan ikusi dugunaren arabera, asmakizuna gehienetan gelako argiena denak ebatziko du eta gainontzekoei pentsarazteko aukera kenduko die. Beraz, talde-lana lantzea zaila da asmakizunen bidez.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	“Hilabeteak” abestia
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Urtxintxa. (2010)
Helburuak	Abestia errepikatuaz hilabeteak barneratzen joatea, ordena ikastea eta bakoitzak bera jaio den hilabetea identifikatzea.
Haurren adina	6 urte
Partaide kopurua	Taldeka
Materiala	Ezer ez
Deskribapena	Borobil batean jarri. Eskuekin, abestian zehar beti joko berdina egin behar da. Besoak zabalik jarri eta ezker eskuko ahurra gora begira eta eskuineko eskukoa behera begira. Hiru mugimendu egin behar dira: -    Ezker eskuko ahurra gora eta eskuinekoa behera, alboetakoen esku ahurrekin joz. - Ezker eskuko ahurra behera eta eskuinekoa gora, alboetakoen esku ahurrekin joz. -   Esku ahurrak alboetakoekin jo, baina gora eta behera egin gabe, aldeka baizik. Norbera jaiotako hilabetea esatean makurtu egin behar da eta horrela egon abestia amaitu arte. Bigarren aldiz abestean, makurtuta jarraitzen dugu, eta norbera jaiotako hilabetea esatean zutitu egingo gara. Abestia: Urtarrila lehenengo, bigarren otsaila Hirugarren martxoa, gero apirila Maiatza jakin ezazu da bosgarren hila Seigarren ekaina ondoren uztaila Abuztua denontzat hilabete ona Iraila eta urria gora udazkena Azaroa nola den hamaikagarrena Azkena abendua hamabigarrena
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	3 urteko haurrekin egin dugu eta zaila egin zaie esku ahurrak gora eta behera mugitzea. Pentsatzen dugu, eskuetatik helduz soilik eginda ongi aterako dela, bakoitza bera jaio den hilabetean makurtuz eta altxatuz.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Dastatzen
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Sainz, M eta Olaziregi, I. (1984)
Helburuak	Zentzumenen bidez ( kasu honetan dastamena) jakia identifikatzea eta izena ere jakitea.
Haurren adina	5-6 urte
Partaide kopurua	5 ikasle inguruko taldeak
Materiala	Jangaiak ( gatza, azukrea, irina, kafea, ozpina, ura, limoia…)
Deskribapena	Haur batek bazkaltzera deituko die besteei. Mahaikideak eseri bezain laster, begiak estaliko zaizkie, eta bakoitzari dastatzeko zerbait eman ( gatza, azukrea, limoia, ozpina, ura, kafea..). Haur bakoitzak dastamenaz asmatu beharko du zer den, eta atsegin zaion ala ez, baita gozoa, geza, gazia, garratza, ala mingotsa den.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	Moldaera: landu nahi den zaporearen arabera, jaki anitzak erabil daitezke emaitza desberdinak lortzeko.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Kitto hitz
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Urtxintxa. (2010)
Helburuak	Ahozko nahiz idatzizko hizkuntza eta hiztegia lantzea.
Haurren adina	6 urte
Partaide kopurua	8 haur inguru
Materiala	Orri eta arkatz bana talde bakoitzeko.
Deskribapena	Hiru talde (lau pertsonakoak) beharrezkoak dira jolastu ahal izateko. Talde bakoitzak orri bat eta idazteko arkatz bat hartuko du. Denen artean bost hitz multzo aukeratuko dira eta talde bakoitzak beren orrietan idatziko ditu. Adibidez: pertsona izenak, animaliak, koloreak, herriak, janariak… Talde batek hizki bat ozen esango du eta talde guztiek idatzi beharko dituzte hizki horrekin hasten diren bost hitz. Hitz horietako bakoitzak aurretik aukeratutako multzo batekoa izan beharko du. Adibidez, U hizkia aukeratuz gero, honako hitz hauek idatz daitezke: Unai, Untxia, Urdina, Urruña, Urrak… Taldeak hitz multzo bakoitzeko hitz bana idatzi orduko, "KITTO HITZ!" oihukatuko du eta gainerako taldeek ezingo dute beste ezer idatzi beren zerrendetan. "Kitto hitz" oihukatu duen taldearen hitzak begiratu behar dira lehenik. Hitz bakoitzeko hamar puntu irabaziko ditu, baina beste talderen batek hitz bera idatzi badu, hitz horrek soilik bost puntu balioko du. Jolasa errepikatzen da, baina beste hizki batekin. Ehun puntu lortzen dituen lehenengo taldeak irabaziko du.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	Jolas hau ikasturtearen amaiera alderako egokia iruditzen zaigu. Ordurako ikasleen gehiengoak hizkuntza idatzia menperatzen duelako. Gainera, taldean elkar lagundu dezaketenez zailtasun handirik gabeko jolasa dela uste dugu.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Zu arraina al zara?
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Sainz, M. eta Olaziregi, I. (1984)
Helburuak	Galdera erantzunak nola egiten diren ikastea jolasa bide izanik eta era berean irakasleari interesatzen zaion hiztegia barneratzea.
Haurren adina	5 urte
Partaide kopurua	11 haur inguru
Materiala	Irudi jakin bat duten papertxoak
Deskribapena	Haur bakoitzak “papera” (irudi jakin baten papertxoa) izango du. Ikasgelako haur bat katua izango da eta beste bat arraina baina “katuak” ez du jakingo nor den “arraina”. Katua, beraz, gelara sartu eta arrain bila hasiko da. Atzaparrak edozeinen gainean ipini eta honela galdetuko dio: -          Zu arraina al zara? -          Ez , ez, ni platera naiz! -          Platera esan al duzu? Buaj Beste bati: -          Zu arraina al zara? -          Ez, ez ni itsasoa naiz. -          Itsasoa! Aja! Orduan zure ondoan egongo da arraina! Beste bati: -          Zu, zu arraina al zara? -          Ez, ez ni hodeia naiz -          Hodeia? Eta zer egiten duzu hemen (haserre) Hamar huts egin ondoren bere papera galduko du, eta berriz hasiko da jolasa katutzat beste bat aukeratuz.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	Jolas hau nahiko ondo atera zen praktikan jartzean. Baina, jolas berdinak iraupen luzea duenean aspertu egiten dira. Hori dela eta, jolas egokia da adin honetako haurrentzat baina pixka-batean jolasteko. Moldaera: irakasleak landu nahi duen hiztegiaren arabera, hitzak aldatu ditzake.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Hitzak lotu
Iturria ( nondik lortu den jolasa)	Sainz, M. eta Olaziregi, I. (1984)
Helburuak	Esandako hitzak dagozkion interesgunearekin lotzea, hiztegia aberastea eta hitzen sailkapenak eta erlazioak egitea.
Haurren adina	5-6 urte
Partaide kopurua	15 ikasle inguru
Materiala	Haurrei banatzeko papertxoak
Deskribapena	Lehenik erreferentziazko lau hitz (ahal bada interesgune zabalak izan daitezela) emango ditugu. Adibidez: Hondartza- etxea- kalea- zirkoa. Gero, ikasle bakoitzari lau eremu horiekin zerikusia duten papertxo bana banatuko dio. Irakaslea hitz solteak diktatuz joango da (ikasleek papertxoetan dituztenak) eta hitz horiek goiko lau hitzetako batekin lotu behar dira, horrela lau multzo osatuz. Orduan, ikasle bakoitzak berak duen hitza entzun ostean jaiki eta dagokion multzoan kokatu beharko du.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	Jolas hau praktikan jartzerako momentuan oso gustura ibili ziren haurrak jolasean. Horrez gain, txandak ere oso ondo errespetatu zituzten.
Jolasaren argazkia/ marrazkia	HONDARTZA ETXEA KALEA ZIRKOA Olatua Hondarra Bero Igari Txalupa Itsasoa Eguzkia busti Ohea Sukaldea Telebista Lapikoa Goilarea Bazkaldu babestu Kotxea Semaforoa Denda Zebrabidea Pailazoak Barre Elefantea Tximinoa Sorginkeriak Magia Lehoia

Jolasaren izena	Ikusi makusi
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Urtxintxa. (2010).
Helburuak	Asmakizunen bitartez hitz berriak ezagutzea edo jadanik ezagutzen ditugun hitz horiek zer esan nahi duten errepasatzea.
Haurren adina	5-6 urte
Partaide kopurua	Gutxienez 2
Materiala	Ezer ez
Deskribapena	Pertsona batek inguruan ikusten duen objektu bat aukeratuko du eta besteei zer aukeratu duen esan gabe “ikusi makusi” esango du. Besteek erantzun beharko diote: zer ikusi? Objektua aukeratu duen pertsonak objektua ze letrarekin hasi eta bukatzen den esango du, modu honetan: Ikusten ikusten… gauza bat …-z hasten dena eta …-z bukatzen dena. Besteek zein objektu den asmatu beharko dute eta igartzen duenak proposatuko du hitz berria. Adibidea: Hitza proposatzen duenak: Ikusi makusi Besteek: zer ikusi? Hitza proposatzen duenak: Gauza bat m-z hasten dena eta a-z bukatzen dena Igartzen duenak: Mahaia!
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	3 urteko gelan jarri dugu praktikan eta oso zaila egin zaie. Irakaslea izan da hitzak proposatu dituena eta lehenengo hizkia esan ordez lehenengo silaba eta batzuetan bigarrena esan behar izan diegu. Hitzaren azken letra esateak, adin honetan ez die balio.  Haurrak ez dira gai izan esandako hitzaren hasiera bakarrik esateko, hitz osoa esaten zuten.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Hilabeteak saltoka
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Urtxintxa. (2002).
Helburuak	Helburu nagusia haurrek hilabete edo asteko egunak barneratzea da. Izan ere kanta bidez errazago barneratzen dituzte gauzak haurrek.
Haurren adina	5 urtetik gora
Partaide kopurua	5 gutxienez (hobe gehiago)
Materiala	Soka bat
Deskribapena	1.  Bi taldekidek sokari xixare moduan eragiten  dioten bitartean, besteek ilaran itxarongo dute. Abestiarekin batera banan-banan eta jarraian salto egin beharko dute. 2. Hilabete bakoitza aipatzen denean lagun bat sokan sartuko da, salto bat egingo du eta atera egingo da. Hurrengo hilabetearekin ilaran bere atzean zegoen haurrak gauza bera egingo du: salto bat egin eta atera. Honela hilabete guztiak aipatu arte.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	Moldaerak: Bost urte baino gutxiago duten haurrek ere jolas egin dezakete, baina hilabeteak esan ordez asteko egunak abestuz, esaterako. Doinua berarekin, abestia horrela geratuko litzateke: Astelehena, asteartea, asteazkena, osteguna, ostirala, larunbata, igandean festa! Sei urte baino gehiago badituzte, soka xixare moduan mugitu ordez bueltak emanez mugitu dezakete eta horrez gain, zailtasun bat gehiago jar dezakegu: azkeneko hilabetearekin batera salto egiten duenak, saltoka jarraitu beharko du hilabete guztiak azkar- azkar aipatzen diren bitartean. Sokari geroz eta azkarrago eragingo zaio saltoka ari denak huts egin arte.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Eskubidubidu
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Satarka ikastetxeko irakasleak. (2010).
Helburuak	Euskarazko onomatopeiak lantzea eta haur bakoitzak bere gorputzaren atal bakoitza identifikatzea.
Haurren adina	5 urte
Partaide kopurua	Pertsona bat gutxienez
Materiala	Ezer ez
Deskribapena	Borobilean zutik jarri eta kanta abestu bitartean, aipatzen den gorputzeko atal bakoitzeko mugimendu desberdin bat egin: Hankaren soinua: oinekin lurra bi aldiz jo Eskuaren soinua: bi aldiz txalo egin Belarriaren soinua: eskuekin belarriak mugitu Sudurraren soinua: sudurra itxita abestu Ahoaren soinua: ahhh esan Ipurdiaren soinua: Ipurdia alde batera eta bestera mugitu Ilearen soinua: ilea ukitu Eskeletoaren soinua: gorputz osoa mugitu Eskubidubidu:  bira oso bat eman Abestia: Hankaren soinua PLOF- PLOF Hankaren soinua PLOF- PLOF Hankaren soinua PLOF- PLOF Eta ESKUBIDUBIDU Eskuaren soinua PLAS- PLAS Eskuaren soinua PLAS- PLAS Eskuaren soinua PLAS- PLAS Eta ESKUBIDUBIDU Belarriaren soinua TILIN- TALAN Belarriaren soinua TILIN- TALAN Belarriaren soinua TILIN- TALAN Eta ESKUBIDUBIDU Sudurraren soinua MOK- MOK Sudurraren soinua MOK- MOK Sudurraren soinua MOK- MOK Eta ESKUBIDUBIDU Ahoaren soinua AHHHH Ahoaren soinua AHHHH Ahoaren soinua AHHHH Eta ESKUBIDUBIDU Ipurdiaren soinua POIN- POIN Ipurdiaren soinua POIN- POIN Ipurdiaren soinua POIN- POIN Eta ESKUBIDUBIDU Ilearen soinua ZZZIII Ilearen soinua ZZZIII Ilearen soinua ZZZIII Eta ESKUBIDUBIDU Eskeletoaren soinua KROK- KROK Eskeletoaren soinua KROK- KROK Eskeletoaren soinua KROK- KROK Eta ESKUBIDUBIDU
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	5 urtetik gorakoentzako aldaera: Eskubidubidu esan ondoren jadanik egin ditugun soinu guztiak errepikatu eta irudikatu. Adibidez ipurdiaren soinua egin ondoren, eskubidubidu esan eta honekin jarraitu: plof- plof plas-plas tilin-talan mok-mok ahhh poin-poin eta gorputzeko atal bakoitzaren mugimendua egin.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Hotsik atera gabe
Iturria(nondik lortu den jolasa)	Sainz, M. eta Olaziregi, O. (1984)
Helburuak	Lehenago dakitenarekin loturak eginez, ezpainen mugimenduarekin esaten dena zer den jakitea.
Haurraren adina	5 urte
Partaide kopurua	Taldeka
Materiala	Hitzen zerrenda
Deskribapena	Irakasleak edo haur batek hitz bat esaten du ezpainak mugituz batere soinurik egin gabe. Besteek zein hitz den asmatu behar dute. Hona hemen hitz posible batzuen zerrenda: -Pinpilinpauxa -Belardia -Ezezaguna -Eserlekua -Perretxikoa
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	Moldaera: 5 urtetik gorako haurrek hitzak esan ordez esaldiak esan ditzakete.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Piratak eta presoak
Iturria(nondik lortu den jolasa)	Sainz, M. eta Olaziregi, I.(1984)
Helburuak	Besteek emandako azalpenak ulertzea eta egitea.
Haurraren adina	5 urte
Partaide kopurua	Bi talde
Materiala	Zirkuituak egiteko materiala: makilak edo erratzak, aulkiak…
Deskribapena	Piratek itsasontzi bati erasotzen diote. Marinelak preso hartu eta beren gordeleku sekretura eramaten dituzte, baina begiak itxita. Piratek bidea azaldu behar diete presoei: - Aurrean enbor erori bat dago, salto handi bat egin, eup! - Kontuz zulo bat dago hor! - Har ezazu makila hau (makila bat eskaintzen zaio) zure aurrean suge borrokalari bat dago eta. - Orain ibaia zeharkatu behar duzu (hotsa atera). - Ia, iritsi gara gordeleku sekretura, geldi hor! - Makurtu atetik sartzeko. - Etzan zure ohean lotu egin behar zaitugu eta. - Tori, edan suge-salda hau, oso gozoa dado eta.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde- hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…).	Praktikan jarri ondoren ikusi dugu haur batzuek oso ondo ulertu dituztela arauak, baina beste batzuek aldiz ez.
Jolasaren argazkia/marrazkia

Jolasaren izena	Txakurra eros ezazu
Iturria(nondik lortu den jolasa)	Sainz, M. eta Olaziregi, I.(1984)
Helburuak	Arrazoiak ematen, konbentzitzen eta entzuten ikastea.
Haurraren adina	6 urte
Partaide kopurua	Binaka
Materiala	Ezer ez
Deskribapena	Ikasle batek bestea konbentzitu  beharko du zerbait erosteko. Erosleak ez dio baiezkorik emango hasieratik, eta azalpenak eskatuko dizkio. Adibidez txakur bat saltzeko: Saltzailea: begira zein txakur polita. Merke-merke salduko dizut. Eroslea: Alde, alde. Abereak ez dira etxean edukitzeko.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak…)	Zaila egin zaie batak besteari arrazoiak ematea.
Jolasaren marrazkia/argazkia

Jolasaren izena	Hitz giltzarria
Iturria (nondik lortu den jolasa)	Ahozko transmisioa
Helburuak	Hitz giltzarria aurretik dakiten hitz batekin erlazionatzea eta erantzuna azkar ematea.
Haurraren adina	6 urte
Partaide kopurua	Taldeka
Materiala	Erreferentziazko hitzak
Deskribapena	Ikasleak zutik jartzen dira korruan eta irakaslea korruaren erdian pilota batekin. Irakasleak hitz giltzarri bat esaten du. Haur guztiek hitz horrekin erlazioa duten hitzak pentsatuko dituzte. Irakaslea, pilota bati eta besteari pasatzen hasiko da. Haurrek pilota hartu, hitza esan eta irakasleari bueltatu beharko diote. Honela hitzak bukatzen ari zaizkiela ikusi arte. Hona hemen erreferentziazko hitz posible batzuk: -Negua -Uda -Mendia -Itsasoa -Azoka -Oporrak -Herriko jaiak -Jantziak Hitz giltzarria soilik esan beharrean, galderak ere egin daitezke.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde- hausnarketa (nola irten den jolasa, egin  daitezkeen moldaerak…)	Hitz bat bestearen atzetik azkar esatea kosta egiten zaie.
Jolasaren marrazkia/argazkia